1 november 2012

Beaujolais primeur

Over de Beaujolais Primeur
   
 Vanaf iedere derde donderdag in november is de 'Franse Nieuwe', de Beaujolais Primeur - in Frankrijk 'Beaujolais Nouveau' genaamd - weer te koop. Niet alle wijn moet langdurig rijpen in houten vaten en oud worden in jaren. Primeurwijnen worden bij voorkeur zelfs in het jaar van hun productie gedronken.
  
 
   
  
 

Waar komt de Beaujolais Primeur vandaan?
De naam Beaujolais komt van 'Beaujeu', de historische hoofdstad van het gebied. De eerste vorst van Beaujeu, Bérard, verschijnt rond 950 AD in de annalen. In de 9e, 10e en 11e eeuw breiden de vorsten van Beaujeu hun gebied gestaag uit, tot het een soort buffer vormt tussen Macon in het noorden en Lyon in het zuiden.
In 1400 laat Edward II, de laatste erfgenaam van het Huis Beaujeu zijn bezittingen na aan het huis van Bourbon.
Vandaag de dag is Villefranche-sur-Saône met zijn 55.000 inwoners het economische hart van dit deel van het Rhône departement.

'Le Pays Beaujolais' beslaat rond de 1750 km2 en wordt in het noorden begrensd door de wijngaarden van Macon, in het zuiden door de bergen van Lyon, in het oosten door de vallei van de Saône, en in het westen door de eerste heuvels van het Centraal Massief. Het hoogste punt is Mont Saint-Rigaud met zijn 1012 meter boven zeeniveau.
Toeristisch is de Beaujolais het mooiste wijngebied van Frankrijk. Het bestaat uit een aaneenschakeling van prachtige groene heuvels, serene dalen en oer-oude dorpen met een echte Franse sfeer. De wijnranken beheersen het gebied dat doorsneden wordt door de rivieren de Rhône en de Saône.

De Beaujolais wijnen worden gemaakt, 'gevinifieerd', van de charmante en smaakvolle Gamay-druif (noir à jus blanc) - een zwarte druif met helder sap. In het zuiden, de 'Bas Beaujolais', bestaat de grond uit een mengsel van klei en kalk, en dit levert een wijn op die jong gedronken moet worden.
De beplanting is de dichtste ter wereld, 9.000 to 13.000 wijnstokken per hectare. Het gebruik van oogstmachines is ten strengste verboden, en dat betekent een zware inspanning voor de circa 35.000 plukkers die midden september twee à drie weken gemobiliseerd worden.

AOC Beaujolais, Beaujolais Supérieur and Beaujolais-Villages wijnen mogen verkocht worden als Beaujolais Primeur of Nouveau, d.w.z. als nieuwe wijn vrijgegeven in hetzelfde jaar als de druiven geplukt zijn, op de derde donderdag in november.

  
 
    
  
 

Hoe wordt Beaujolais Primeur gemaakt?
Het gaat hier om een piepjonge wijn, die dankzij een speciaal procédé, de 'maceration carbonique', volledig is uitgegist. Men laat de druiven in hele trossen in de gistkuip, zonder kneuzen of pletten. De tank wordt hermetisch gesloten en gevuld met CO2, het afvalproduct van iedere gisting. Omdat er geen zuurstof is kan er geen gewone gisting op gang komen. Doordat de onderste druiven door het gewicht toch geplet worden, komt er een ander soort gisting op gang, dat zich binnen de onbeschadigde druiven voortzet. Dit heeft tot gevolg dat, na voorzichtige persing van de druiven, direct een wijn ontstaat met een overweldigend fruitige geur en smaak. Maar niet voor lang, want de amper aanwezige tannine is ontoereikend voor een lang leven.

  
 Hoe is de traditie rond het transport ontstaan?
In het verleden waren het de eethuisjes in het culinaire Mekka Lyon, die de sprankelende frisheid van deze wijn ontdekten. Zij presenteerden de wijn als curiositeit aan hun gasten. Naam en faam van de Beaujolais Primeur waaierden uit naar Parijs, dat als altijd in is voor "nouveautés". België, Engeland en Nederland volgden snel.

Vroeger werden, direct na de déblocage, om 00.00 uur op de derde donderdag van november, de vrachtwagens geladen om toch maar zo snel mogelijk op plaats van bestemming te zijn. Zelfs vliegtuigen, parachutisten en raceauto's werden ingezet.
Sinds 1980 mag de primeur in alle rust enige dagen tevoren naar de handelaar/importeur reizen. Hij mag zelfs worden doorverkocht aan de tussenhandelaar, alles op voorwaarde dat er voor de deblokkeringsdatum geen Primeur wordt aangeboden aan de consument.

Een groot element in de belevenis van de primeur is dat u de eerste wijn van dat jaar drinkt. Als die dan ook nog aan u wordt overhandigd door een coureur die de wijn zelf bij het wijnhuis heeft ingeladen, op het traditioneel toegestane tijdstip, dan hebt u iets unieks in handen. Iets, waarvoor de Apedans Beaujolais Trophy sinds 1994 wordt georganiseerd.

  
 Hoe drink je Beaujolais Primeur?
Allereerst is er de temperatuur: Beaujolais moet koel gedronken worden. Koel betekent hier: 12-14°C. Daar onder slaat de wijn dicht, noch het bouquet, noch de fruitige smaak komen tot hun recht. Aan het proeven zelf komen zicht, geur en smaak te pas:
  
 
  
 het gezicht:
Om de kleur van een wijn het best te bepalen moet het juiste glas gebruikt worden: een dun glas, het liefst tulp-vormig en gemaakt van helder glas. Aan de kleur van de wijn kan de kenner zien of de wijn jong is - karmozijnrood tot paarsig - of ouder, de wijn neigt dan naar het bruinige. Te bleek of troebel is een veeg teken.

Laat de wijn draaien in het glas. Aan de manier waarop de wijn langs het glas terugvloeit is iets te zien over de droogheid van de wijn. Vraag een expert u dit desgewenst verder uit te leggen

  
 de geur:
Voor veel proevers is dit het zintuig dat ons het best in staat stelt van wijn te genieten. Het draaien van het glas liet de geuren vrijkomen. Nu steekt u uw neus in het glas - vandaar de betekenis van de vorm van het glas, en laat de geuren van de wijn op u in werken.
  
 de smaak:
Nu wordt het tijd voor het eerste teugje, maar: nog niet doorslikken. In feite is het laten rollen van het teugje in uw mond de beste manier om meer te ontdekken.
En als u de smaak te pakken heeft: Beaujolais Primeur wordt vaak beschouwd als een echte dorstlesser, maar daar gaat het hier niet om.

En hoewel deze site het best te bekijken is met een goed glas bij de hand, geldt ook hier: geniet, maar drink met mate.